Vinylaxetilen là gì? Công thức cấu tạo chi tiết của Vinylaxetilen

Chắc hẳn các em học sinh trung học đã được dạy về Vinyl axetilen. Vậy Vinylaxetilen là gì? Để tìm hiểu sâu hơn về công thức cấu tạo và các phản ứng hóa học của Vinylaxetilen, mời các bạn cùng Nguonthanhly.com tìm hiểu tại bài viết chi tiết dưới đây. 

Định nghĩa Vinylaxetilen là gì?

Vinyl axetat là một Este Axetat trong rượu Vinyl được viết với công thức CH3COOC2H3. Chất này có tên gốc chức là Vinyl Axetat và tên quốc tế là Vinyl Etanoat. Vinyl Axetilen còn có tên khác là but-1-en-3-in.

Bạn Đang Xem: Vinylaxetilen là gì? Công thức cấu tạo chi tiết của Vinylaxetilen

Vinyl axetat là một chất lỏng không có màu, nhưng mang một mùi hương dễ chịu của trái.

Vinylaxetilen có nguồn gốc từ ankin, đơn giản nhất là Axetilen. Khi cho hai phân tử axetilen cộng hợp với nhau bằng phản ứng Đime hóa với chất xúc tác là CuCl và NH2Cl, ở nhiệt độ cao, phản ứng sẽ tạo ra một sản phẩm có công thức phân tử là CH2=CH-C-C≡H (C4H4).

Còn axetilen là cách gọi tên của nhóm hiđrocacbon có liên kết ba. Từ đó tên hợp chất tạo thành là Vinylaxetilen hay Vinyl Axetilen.

Công thức cấu tạo Vinylaxetilen

Công thức cấu tạo: CH ≡ C − CH = CH2.

Các chất dạng R1−C ≡ C−R2 gọi tên theo gốc R1, R2. Tên của hai nhóm thế được xếp theo bảng chữ cái, thêm tiền tố “đi” nếu R1=R2.

Vinyl Axetat có công thức cấu tạo là gì?

Công thức phân tử của Vinyl axetat là C4H6O2.

Vinyl axetat có công thức cấu tạo: CH3COOCH=CH2.

Phản ứng hoá học của của Vinylaxetilen

Axetilen có tính chất như những phân tử có liên kết đôi khác như phản ứng cộng với H2, HCl hay phản ứng với AgNO3, KMnO4,.. vì chúng có công thức phân tử của Axetilen gồm liên kết đôi và liên kết ba.

Phản ứng cháy

Vinylaxetilen cũng bị oxi hóa hoàn toàn thành CO2 và H2O giống như các hidrocacbon khác.

Phương trình phản ứng khi cháy của Vinylaxetilen: 

Xem Thêm : “Lục địa đen là gì? Khám phá những điều bí ẩn của “lục địa đen”

CH2=CH-C-C ≡ CH + 5O2 → 4CO2 + 2H2O

Phản ứng với Br2

Phương trình phản ứng với Br2 của Vinylaxetilen:

• CH2=CH-C-C ​​​​≡ CH + 3Br2 → CH2Br-CHBr-CBr2-CHBr2

Phản ứng cộng HCl

Phương trình phản ứng với HCL của Vinylaxetilen:

• CH≡C-CH=CH2 + 2HCl → CH2=CCl-CHCl-CH3

Phản ứng cộng này viết theo tỉ lệ  là 1:2

Tuân theo quy tắc MacCopnhiCop: Ngoài ra việc có thể cộng tiếp vào các nối đôi còn lại, phần dương của tác nhân tấn công vào C mang nối đôi có nhiều H hơn.

Phản ứng cộng H2

 Phương trình phản ứng:

• CH2CHCCH + H2 → CH2CHCHCH2

 Ngoài ra còn có thể có thể cộng hoàn toàn vào các nối đôi còn lại:

• CH2CHCCH + 3H2 → CH3CH2CH2CH3 (butan)

Phản ứng Oxi hóa

Vinylaxetilen có đặc điểm là làm mất màu dung dịch thuốc tím (KMnO4).

Viết phương trình phản ứng như sau:

• 3CH2CHCCH + 2KMNO4 + 4H2O → 6CH2CHO + 2MnO2 + 2KOH

Phản ứng thế (Vinylaxetilen + AgNO3, NH3)

 Phương trình phản ứng thế Ion kim loại Ag:

• 9CH2CHCCH + 12AgNO3 + 16NH3 → 12AgCCHCH2 + 12NH4NO3

Phản ứng này có hiện tượng kết tủa. Thuốc thử để nhận biết hợp chất này là dùng dung dịch AgNO3. Tuy nhiên, các Ankin có liên kết ba ở đầu cũng có tính chất này nên ta không thể dùng thuốc thử dung dịch AgNO3 để nhận biết chúng.

Ta thấy Vinylaxetilen cấu tạo khá đặc biệt khi vừa mang liên kết đôi vừa mang liên kết ba trong phân tử, vì thế nó thể hiện tính chất gần giống với ankin, có các phương trình phản ứng với AgNO3, KMnO4, HCl.

Điều chế Vinyl axetat từ đâu ?

Vinyl axetat thường được điều chế giữa axit axetic và axetilen bằng phản ứng cộng hợp.

Xem Thêm : Muối amoni là gì? Tính chất và công dụng của muối amoni

Điều chế Vinylaxetilen: 2CH≡CH CH≡C-CH=CH2 (vinyl axetilen).

Ứng dụng Vinyl axetat và Axetilen là gì ?

Vinyl Axetat là một monome rất cần thiết trong công nghiệp sản xuất chất dẻo và sợi tổng hợp.

Tiền thân của Poly (Vinyl Axetat) là Vinyl Axetat, một loại polyme công nghiệp. Đây là một thành phần không thể thiếu trong keo dán đồ nội thất.

Axetilen được dùng làm nguyên liệu sản xuất các monome sau đó chế tạo nên các polime khác, cao su, sợi tổng hợp, muội than,…

Axetilen dùng làm nhiên liệu trong đèn xì oxi – Axetilen để hàn hoặc cắt kim loại.

Hợp chất Axetilen còn dùng để sản xuất rượu Etylic, Axit Axetic.

Axetilen có nguy hiểm không? 

C2H2 không độc đối với người khi ở giới hạn cho phép. Theo nghiên cứu, nếu chúng ta tiếp xúc với nồng độ C2H2 dưới 2,5% trong thời gian dưới 1 giờ thì không có hại. Tuy nhiên, khi vượt ngưỡng axetilen sẽ ảnh hưởng đến cơ thể con người. 

Khi chúng ta hít phải khí C2H2: nạn nhân sẽ cảm thấy buồn nôn, tức ngực, khó thở, đau nhức, nhức đầu, lảo đảo, da tím tái, sặc, tức phổi, hôn mê. Trường hợp da tiếp xúc với C2H2: phát ban da. 

Ngoài ra, một số nơi điều chế C2H2 không đúng cách, nếu không biết sẽ gây  hậu quả khó lường. Khí này đặc biệt dễ nổ, nhẹ, có thể gây suy nhược hệ thần kinh trung ương và khó thở.

Cách bảo quản khí axetylen 

Hạn chế hư hỏng về mặt vật lý. Bảo quản trong các phòng riêng biệt, cách xa các vật liệu khác, tránh các nguồn bắt lửa, nhiệt, lửa, điện,…

Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát trong khu vực thông gió tốt. Yêu cầu có rào chắn, biển báo cẩn thận.

Vinylaxetilen là hidrocacbon có công thức vừa chứa liên kết đôi và cả liên kết ba trong phân tử. Từ đặc điểm đó mà nó thể hiện tính chất gần giống với Ankin, lại gần giống Anken, phản ứng với H2, AgNO3, KMnO4, HCl.

Hy vọng qua bài viết của Nguonthanhly.com các bạn có thể hiểu thêm tính chất của vinylaxetilen và giúp ích cho các bạn học sinh tham khảo về kiến thức hóa học.

Nguồn: https://nguonthanhly.com
Danh mục: Hỏi đáp